Storytelling in begeleiding. Daar wil ik iets over vertellen (pun intended). We kijken heel kort naar het belang van verhalen. Verhalen worden soms ingezet als methodiek in begeleiding om betekenisgeving te zoeken binnen eigen levenspaden. In deze blogpost zoek ik eerder naar de belang van het vertelde, het geleefde en het gegeven verhaal (De Ronde, 2019) en hoe we daarin mee kunnen bewegen. Ik haal kennis uit 'Narratieve Begeleidingskunde' van Han Banning en Marianne Banning-Mul (Banning & Banning-Mul, 2010). Ik belicht daarna hoe ik gebruik maak van de Appreciative Storytelling Cookies (Verstraeten, 2019) als methodiek om verhalen in begeleiding te capteren.
Dit beeld maakte ik in 2019 in Völklinger Hütte. Verbroken communicatie.
Belangrijkste bouwsteen van een verhaal is taal. Door een subjectieve constructie van woorden, zinnen en teksten geven we de werkelijkheid weer zoals wij die zien en ervaren. Deze constructie is zo complex en persoonlijk. We zijn erin geslaagd om de taal zo te meesteren dat we onze waarden en normen erin weten te verdoezelen. We kunnen een boodschap overbrengen, via taal met elkaar communiceren, elkaar verstaan, maar elkaar daarom nog niet begrijpen. Het is zo moeilijk om op een adequate manier het verhaal te deconstrueren en zo te achterhalen binnen welke systeem- en leefwereld de eigenlijke boodschap van de verteller schuilt. Het is dan ook een kunde om in begeleiding de spanning binnen verhalen in het licht te brengen. Als begeleider ga je de begrenzingen van verhalen opzoeken. Door te ontregelen binnen die verhalen, kan je (leer)thema's onder de loep nemen, eventueel durven openbreken en zo nieuwe perspectieven binnen die verhalen in het licht te brengen.
Ik maak graag gebruik van de Appreciative Storytelling Cookies. Maaike sponsort mij niet. Ik ben gewoon fan van de veelzijdigheid van de kaartjes waardoor ik deze op ontzettend veel manieren kan inzetten. Dat vind ik erg fijn. In mijn werkvormen gebruik ik graag beelden, omdat die onze taal verrijken. De talentenkaartjes (van Gallup) zorgen dan weer voor structuur. Hieronder deel ik een werkvorm waar steeds in individuele en in groep waardevolle gesprekken, inzichten en perspectieven uit voortvloeien.
Vertel
Niets is zo moeilijk als iets te vertellen. Als begeleider kan je dit proces ondersteunen. In het koekendoosje zitten heel wat beelden. In deze werkvorm stel ik voor om een beeld te nemen dat ons iets vertelt over iets dat goed gelukt is in de voorbije periode, iets waar men trots op is. Aan de hand van beelden kan de verteller het verhaal makkelijker structuur bieden en kunnen anderen zich sneller mee bewegen in het verhaal.
Wat is jouw talent
Individuele begeleiding
Teamontwikkeling
Voorbeelden individuele begeleiding
Deze weergave komt uit een individueel begeleidingstraject. De verteller gebruikte verschillende beelden om het verhaal vorm te geven. Vanuit de verschillende aspecten van het verhaal werden de talenten bekeken. De verteller bracht een waaier aan talenten in kaart en hoe deze zich tegenover elkaar verhouden.
Voorbeeld teamontwikkeling
Niet alle 13 deelnemers konden hun talent terugvinden in de voorbeeldkaartjes. Er zitten witte blanco kaartjes die je dan kan inzetten zodat iedereen de woorden kan gebruiken die voor hen fijn voelen. In deze opstelling zie je hoe talenten al dan niet elkaar versterken of invloed hebben op elkaar. Tijdens een reflectief cirkelgesprek gaf men aan dat de groep al een hele tijd zoekende was. Bijna iedereen voelde zich alleen. Hoewel ze het gevoel hadden elkaar te kennen, wisten ze elkaar niet te vinden. Met deze opstelling zijn ze zich in groep, als één gaan bewegen in elkaars verhalen aan de hand van elkaars talenten.
Bijnoot: ik maak niet standaard gebruik van deze werkvorm in elk begeleidingstraject. Ik ben een buikdenker en ontrafelaar (woorden van Luk Dewulf die ik aan mijn talenten kan koppelen) en zet deze in wanneer de vraag zich voordoet om hierop terug te vallen.